دیسک گردن

دیسک گردن عارضه ای است که می تواند باعث بروز انواع مختلفی از درد شده یا اصلاً هیچ علائمی را به دنبال نداشته باشد. این درد می تواند در دامنه ای از درد گردن ، بازو ، یا دست تا چیزی شبیه به شوک الکتریکی که به همین نواحی گسترش پیدا می کند ، قرار داشته باشد. برخی اوقات بی حسی و ضعف در دست نیز تجربه می شود. دکتر حمید پردیس ، بهترین متخصص ارتوپد در شیراز در این مقاله قسد دارد علل و راه های درمان این بیماری را شرح دهد.

علت دیسک گردن

برخی علل رایج دیسک شامل موارد زیر می باشد:

• از بین رفتن دیسک به مرور زمان : با بالاتر رفتن سن ، به طور طبیعی آبرسانی به دیسک کاهش یافته و دیسک انعطاف پذیری و دوام خود را از دست میدهد. در چنین شرایطی ممکن است ترک ها و شکاف هایی در دیسک شکل گرفته و محتوای آب دیسک کاهش پیدا کند.
• وارد آمدن ضربه : وارد آمدن ضربه مستقیم به ستون فقرات می تواند یکی از علل پارگی و بیرون زدگی دیسک محسوب شود.

برخی علل که از رواج کمتری برخوردارند ، شامل ناهنجاری های بافت همبند و دیگر ناهنجاری ها در ستون فقرات می باشند.

علائم دیسک گردن

وقتی دیسک در گردن بیرون می زند ، متریال نرم داخلی و پروتئین های ملتهب شده ، شروع به نشت در لایه محافط خارجی و احتمالاً ستون فقرات می کنند. دیست بیرون زده ، معمولاً باعث بروز شوکی شدید و شبیه به درد در گردن و بازو می شود و این اتفاق از طریق ملتهب یا فشرده شدن ریشه عصب مجاور اتفاق می افتد. برخی ساختارهای مجاور از قبیل ستون فقرات نیز ملتهب و دردناک می شوند.

برخی علائم و نشانگان رایج دیسک گردن شامل موارد زیر می باشد:

درد گردن : این درد معمولاً در پشت و پهلوهای گردن احساس می شود. این درد می تواند در دامنه ای از درد ملایم تا درد شدید و شبیه به سوزش احساس شود.

درد وابسته به ریشه : این درد می تواند در اثر وارد آمدن فشار در گردن بوجود آمده و به سمت کتف ، بازو ، دست و انگشتان گسترش پیدا کند. این درد گاهی به صورت یک شوک الکتریکی ، احساس می شود.

رادیکولوپاتی گردن : در این نشانه دیسک در گردن ، التهاب ریشه عصبمی تواند باعث بروز بی حسی و ضعفی شود که به سمت پایین به طرف کتف ، بازو ، دست و انگشتان انتشار پیدا می کند.

تشدید درد با موقعیت خاص دست یا برخی فعالیت های ویژه : درد ناشی از دیسک گردن در طول انجام برخی فعالیت های خاص از قبیل برخی فعالیت های ورزشی ، یا بلند کردن برخی اجسام ، تشدید می شود. برخی موقعیت های ویژه از قبیل چرخش دست به سمت جلو می تواند باعث تشدید درد شود.

گرفتگی گردن : درد و التهاب ناشی از دیسک گاهی به حرکات خاصی در گردن محدود شده و در نتیجه دامنه حرکت را کاهش می دهد.

موقعیت دیسک در گردن تا حد زیادی تعیین کننده الگوهای درد خاص و کمبودهای نورولوژیکی می باشند.

مراحل دیسک گردن

شش دیسک بین مهره ای در ستون فقرات گردن وجود دارد. هر دیسک در گردن بین دو استخوان مهره مجاور قرار گرفته است که نقش یک کوسن را برای بدنه استخوان های مهره ایفا کرده و بار و فشار وارد آمده از سوی گردن و سر را توزیع می کند. بیرون زدگی دیسک زمانی رخ می دهد که کل یا بخشی از لایه محافظ بیرونی پاره شده و غضروف فیبری نرم از طریق پارگی به بیرون تراوش کند. دیسک در گردن معمولاً زمانی بیشترین درد را به همراه دارد که غضروف فیبری حاوی پروتئین های ملتهب شده به بیرون از دیسک و به ریشه عصب مجاور نشت کند. در موارد نادر ، دیسک گردن به ستون فقرات راه پیدا می کند.

• انتشار درد از گردن به شانه : این حالت معمولا یک طرفه بوده و بیمار درد شانه را بیشتر احساس می کند که در این وضعیت به طور معمول ریشه عصبی پنجم را درگیر می باشد و تحت فشار خواهد بود.
• انتشار درد از گردن به بازوها : در دیسک گردن این احتمال وجود دارد که درد از گردن به سمت بازوها انتقال یابد. در این وضعیت ، اگر این درد به جلوی بازو وارد شود این نشانه وارد آمدن فشار به ریشه عصبی ششم می باشد و اگر به پشت بازو وارد شود نشانه ای است که به ریشه عصبی هفتم را درگیر کرده است.
• انتشار درد از گردن به ساعد : در مواردی که ریشه عصب ششم در ستون فقرات درگیر باشد ، ممکن است که درد از گردن به سمت ساعد پیش رفته باشد و فرد مبتلا به دیسک گردن در قسمت ساعد احساس درد و ناراحتی داشته باشد.
• انتشار درد به انگشت های دست : در بیماری دیسک گردن برخی از افراد درد را در انگشت های دست تجربه خواهند کرد.

انواع بیماری های دیسک گردن

1. بد کار کردن دیسک :
   در این وضعیت بیمار با انجام MRI و مشاهده آن علائم و نشانه های خاصی قابل مشاهده ای نخواهد داشت. در ماده دیسک گردن دو ماده به نام های کراتین سولفات و کندرویتین می باشد و هرقدر که فرد جوان تر باشد میزان ماده کندرویتین از دیگر ماده بیشتر خواهد بود. در اشخاصی که مقدار کراتین سولفات کاهش می یابد و فرد به دیسک گردن مبتلا شده اند به علت ژنتیک می باشد.
2. ترک های به وجود آمده در دیسک :
   در برخی از افراد به دلیل وراثت به مرور زمان ترک های بر روی دیسک گردن به وجود خواهد آمد و این ترک های به وجود آمده سه درجه متفاوت را خواهد داشت
3. از دست دادن آب دیسک :
   در آناتومی بدن حجم چشمگیری از دیسک گردن را آب تشکیل داده است و قاعدتا هرچه دیسک پر آب باشد نرم تر حرکت خواهد کرد.

فاکتورهای خطر دیسک گردن

خطر بروز دیسک در گردن با بالا رفتن سن ، افزایش پیدا می کند. برخی برآوردها نشان می دهد که دیسک معمولاً بین دهه های سوم تا پنجم زندگی فرد اتفاق می افتد. مطالعات بسیاری دریافته اند که مردان در معرض خطر ابتلای بیشتری قرار داشته ولی برخی مطالعات نیز زنان را در معرض خطر ابتلای بیشتر ، معرفی کرده اند. نرخ وقوع دیسک گردن که در میان جمعیت بزرگسالان اتفاق می افتد ، بین 0.5 الی 2 درصد ارزیابی شده است. البته ، بسیاری از موارد بروز دیسک ، بدون تشخیص باقی مانده و بر اساس جمعیت ، متغیر می باشد.

چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به دیسک گردن هستند؟

همانطور که اشاره شد ، دیسک گردن مشکل شایعی در اسکلت و ستون فقرات است که معمولاً به علت فشار یا آسیب در دیسک‌های موجود در بین مهره‌های گردنی ایجاد می‌شود. با افزایش سن ، احتمال ابتلا به دیسک گردن بیشتر می شود ، زیرا این دسته از افراد آسیب پذیری بیشتری دارند.

فعالیت های فیزیکی مانند ورزش های سنگین ، جابجایی بارهای سنگین ، حرکات چرخشی مکرر گردن و سایر فعالیت هایی که به این ناحیه فشار وارد می کنند ، از جمله عوامل دیگری هستند که می توانند خطر ابتلا به دیسک گردن را بالا ببرند. همچنین ، بایستی مراقب ضربه و برخورد به این ناحیه باشید چون آسیب های گردنی می توانند منجر به بروز این بیماری شوند.

سبک زندگی نادرست ، مثل نشستن های طولانی مدت مقابل کامپیوتر یا موبایل و کم تحرکی ریسک ابتلا به دیسک گردن را بالا می برد. ضمن اینکه ، برخی بخاطر عوامل ژنتیکی درگیر این معضل می شوند. بنابراین ، در صورتی که علائم مشکوک به دیسک گردن را در خود مشاهده کردید ، حتماً با پزشک خود در تماس باشید.

علاوه بر موارد فوق الذکر ، برخی بیماری ها نواحی مورد نظر را تحت تاثیر قرار داده و تاثیرات مخربی بر جای می گذارند. آرتریت گردنی باعث تخریب مفاصل و بافت های مربوطه شده و احتمال آسیب به این نواحی را بالا می برد. همچنین ، کسانیکه دچار آسیب های نخاعی شده اند و عصب های ناحیه گردن و ریشه های عصبیشان دچار آسیب دیدگی شده بایستی مراقبت های لازم را در جلوگیری از ابتلا به دیسک گردن به عمل بیاورند و بصورت مداوم تحت کنترل باشند.

ضمناً برخی افراد مبتلا به تومورهای خوش خیم و بد خیم گردنی هستند ؛ لازم به ذکر است که فشار ناشی از وجود این توده ها در گردن باعث ایجاد مشکل در این ناحیه می شوند و آسیب زا هستند.
پوکی استخوان از جمله موارد دیگری است که باعث تضعیف استخوان ها شده و فشار زیادی به دیسک های گردنی وارد می کند. همچنین ، عفونت های گردنی مثل عفونت های باکتریایی یا ویروسی امکان نفوذ به دیسک گردن دارند و آن ناحیه را تحت تاثیر قرار می دهد.

تشخیص دیسک گردن در شیراز

تشخیص دقیق دیسک گردن ، معمولاً یک فرایند سه مرحله ای می باشد :

بررسی سابقه پزشکی بیمار : در این مرحله ، سابقه پزشکی بیمار از قبیل ابتلا به بیماری های مزمن ، سابقه آسیب دیدگی یا تجربه درد گردن یا کمر در بیمار ، توسط دکتر حمید پردیس ، بهترین متخصص شیراز با دقت مورد بررسی قرار می گیرد. اطلاعات مروبط به علائمی که اخیراً بیمار آنها را تجربه کرده است نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

آزمایش فیزیکی : تورم ، حساس شدن و درد ممکن است در هر ناحیه ای از گردن اتفاق بیافتد. بهترین پزشک ارتوپد شیراز ، دامنه حرکت گردن و نیز علائم اختلالات نورولوژیکی در بازو از قبیل بی حسی و ضعف در این ناحیه را نیز مورد بررسی قرار می دهد.

تست های تصویر برداری : یک تست تصویر برداری نشان می دهد که آیا دیسک شروع به بیرون زدن کرده یا از موقعیت نرمال خود خارج شده است. MRI متدی است که دکتر آن را به علت بالا بودن کیفیت تصویر به دست آمده از بافت نرم ، برای مشاهده دیسک بیرون زده ، ترجیح می دهد. تست CT نیز گزینه دیگری است که می توان از آن برای تحقق هدف مورد نظر استفاده نمود.
در بسیاری از موارد ، در طول آزمایش فیزیکی برای شروع درمان می توان اطلاعات کافی را جمع آوری نمود. در چنین شرایطی ، تست های تصویر برداری ، مورد نیاز نخواهد بود.

درمان دیسک گردن توسط دکتر حمید پردیس

درد ناشی از دیسک در گردن معمولاً از طریق درمان های غیر جراحی ، قابل مدیریت خواهد بود. درمان های اولیه شامل دوره کوتاه استراحت ، استفاده از داروهای مسکن و فیزیوتراپی برای بهبود قدرت گردن ، انعطاف پذیری و وضعیت قرار گرفتن آن می باشد.

تغییر فعالیت

دیسک گردن معمولاً در زمان انجام فعالیت ، در دردناک ترین موقعیت خود ظاهر می شود. اگر درد گردن شدید باشد ، این درد می تواند به بازو و دست ها نیز انتشار پیدا کند. در چنین شرایطی ، یک دوره استراحت کوتاه و تغییر در فعالیت توصیه می شود. برخی توصیه ها در این موقعیت ، شامل موارد زیر می باشد:

• ترک فعالیت های سنگین از قبیل کار فیزیکی یا ورزش کردن
• اجتناب از برخی حرکات تشدید کننده درد از قبیل چرخاندن سر به چپ یا راست
• تغییر در وضعیت خواب از طریق تغییر موقعیت قرار دادن بالش یا خوابیدن به پشت به جای خوابیدن به پهلو یا روی شکم

دارو

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ( NSAIDs ) به کاهش التهاب در بدن کمک می کنند. با توجه به اینکه بخشی از بدترین درد تجربه شده در دیسک گردن در اثر التهاب ریشه های عصب و بافت های دیگر اتفاق می افتد ، این داروها معمولاً اولین گزینه های پیشنهادی محسوب می شوند.

اگر این داروها به اندازه کافی برای تسکین درد موثر واقع نشوند ، بهترین متخصص ارتوپد در شیراز برخی مسکن های دیگر را بر یک مبنای زمانی کوتاه تر تجویز می کند.

فیزیوتراپی
تقویت گردن می تواند به بالا رفتن آستانه مقاومت در برابر درد کمک کند. برخی ورزش ها می توانند به حفظ سر و گردن در موقعیت بهتر ، کمک کنند. ضعیف شدن عضلات گردن باعث می شود که سر به قرار گرفتن در موقعیت رو به جلو متمایل شده و درد گردن اتفاق بیافتد.

یک متخصص ارتوپد خوب ، طراحی یک برنامه فیزیوتراپی دقیق را با هدف مرتفع نمودن نیازهای ویژه هر بیمار ، یک مولفه مهم در تحقق هدف درمان تلقی می کند.

تزریق

اگر داروهای خوراکی و فیزیوتراپی نتوانند باعث تسکین درد دیسک گردن در سطح مطلوب شوند ، تزریق ، گزینه پیشنهادی دیگر خواهد بود. بیشتر تزریق ها برای درد گردن با استفاده از فلوروسکوپی و رنگ کانتراست بمنظور مشاهده محل وارد نمودن دقیق سوزن در ستون فقرات انجام می شود.

درمان های غیر جراحی دیگر دیسک در گردن

درمان های متعدد دیگری برای تسکین درد ناشی از دیسک گردن از جمله موارد زیر در اختیار می باشد :

• سرما و گرما درمانی :

استفاده از کیسه یخ در فواصل زمانی 15 الی 20 دقیقه ای می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. برخی افراد قرار دادن یک حوله یا کیسه محتوی آب گرم بر روی ناحیه ای که درد آن تجربه می شود را در تسکین درد ، موثر معرفی می کنند.

• ماساژ درمانی :

یک ماساژ ملایم می تواند باعث شل شدن ماهیچه ها و افزایش جریان خون به آن شده و آرامش را در آن ناحیه افزایش می دهد. اگر ماساژ دادن باعث تشدید درد شود ، باید بلافاصله آن را کنار بگذارید.

جراحی دیسک گردن در شیراز

اکثراً تجربه درد در دیسک گردن در طول یک دوره چند هفته ای با استفاده از درمان های بدون عمل و مدیریت درد ، قابل درمان می باشد. البته ، اگر درد بیش از 6 الی 12 هفته تداوم داشته باشد ، یا اگر شدت آن بالا بوده و درمان های غیر جراحی نتواند در مدیریت آن موفق واقع شود. عمل ، بعنوان یک گزینه منطقی توصیه خواهد شد. هدف از جراحی دیسک ، برداشتن دیسک آسیب دیده و تضمین این مطلب است که عصب آسیب دیده و ستون فقرات ، دیگر متحمل هیچ فشاری نیستند. این فرایند ، درد را تسکین داده و از پیشرفت آسیب های نورولوژیکی از قبیل بی حسی یا ضعفی که به بازو انتشار پیدا می کند ، جلوگیری به عمل می آورد.

خطرات دیسک گردن

در موارد نادر ، علائم و نشانگان این دیسک ، به جای رسیدن به یک نقطه پایداری نهایی و درمان شدن به طور خودبخود ، به تدریج بدتر و بدتر می شود. اگر ریشه عصب گردن ، همچنان تحت فشار بوده و ملتهب و بی حس بماند ، این ضعف می تواند به بازو نیز راه پیدا کند. به این ترتیب ، اگر ستون فقرات در اثر دیسک در گردن ، تحت فشار قرار گرفته و ملتهب شود. مشکلاتی در راه رفتن و هماهنگ سازی بین حرکات اتفاق افتاده و کنترل مثانه مختل می شود. این نوع کمبودها و اختلالات نورولوژیکی باید به منظور پیشگیری از بدتر شدن وضعیت و تبدیل شدن آنها به یک مشکل دائمی ، بلافاصله تحت درمان قرار گیرد. بهتر است جهت درمان و بهبودی به بهترین متخصص ارتوپد شیراز مراجعه کنید.