فیبرومیالژیا بیماری است که با بروز درد گسترده اسکلتی عضلانی مشخص می گردد و می تواند با خستگی ، خواب آلودگی ، بی حوصلگی و حتی کم حافظگی همراه باشد. عارضه نام برده یک بیماری مزمن و طولانی مدت بوده و درد نمود یافته به سبب آن می تواند مداوم یا تناوبی است. هر شخصی ممکن است به بیماری فیبرومیالژیا دچار گردد ؛ حتی کودکان. اما گفته می شود ریسک آن برای زنان دو برابر مردان است. معمولا نشانه های بیماری در دوره میانسالی نمود پیدا می کنند. این احتمال هم وجود دارد که برخی از اشخاصی که به دیگر بیماری های مزمن مثل روماتیسم مفصلی ، لوپوس و سارکوئیدوز مبتلا بوده به این بیماری نیز گرفتار شوند. جهت درمان عارضه ، به بهترین متخصص ارتوپدی در شیراز ، دکتر حمید پردیس رجوع کنید.

فیبرومیالژیا - دکتر پردیس

فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا یک اختلال مزمن درد است که عموماً در سراسر بدن احساس می شود. این بیماری باعث می شود که فرد درد و حساسیت بیش از حدی در نقاط خاص بدن احساس کند. علت دقیق فیبرومیالژیا هنوز مشخص نیست، اما به احتمال زیاد ممکن است به دلیل ایجاد تغییرات در سامانه عصبی مرکزی و عصب شناختی نقشی رخ بدهد. برخی از علائم این بیماری شامل درد عضلانی-اسکلتی، خستگی مزمن، بی خوابی، مشکلات تمرکز و یادگیری، سردرد و افسردگی می شوند. درمان فیبرومیالژیا ممکن است شامل تغییرات در سبک زندگی، تمرینات فیزیکی، ماساژ، درمان های دارویی و روش های ترکیبی باشد.

علت بروز بیماری فیبرومیالژیا چیست ؟

تحقیقات و پژوهش های انجام شده در این زمینه ، اظهار دارند که تحریک مکرر رشته عصبی باعث می شود که تغییراتی در عملکرد مغز و نخاع افراد مبتلا بوجود آید. تغییرات بوجود آمده منجر به افزایش بیش از حد سطح مولفه های شیمیایی در مغز می شوند که مسئولیت پیام رسانی سیگنال های درد را بر عهده دارند. به علاوه گیرنده های درد در مغز به نوعی تجربه درد ایجاد شده را به خاطر میسپارند و نسبت به آن حساس می شوند. به این معنا که گیرنده ها در برابر سیگنال های درد و غیر درد واکنش افراط آمیزی را بروز می دهند. فاکتورهای زیادی وجود دارند که منجر به وقوع چنین تغییراتی می شوند ؛ از جمله :

  • ژنتیک : بر اساس اینکه بیماری فیبرومیالژیا می تواند ارثی باشد ، طبعا جهش های ژنتیکی در فرد رخ می دهد که در نهایت فرد را مستعد ابتلا به عارضه مذکور می کند.
  • عفونت : به نظر می رسد برخی از بیماری ها و محرک عارضه مذکور هستند یا موجب تشدید یافتن ان می شوند
  • اختلالات فیزیکی یا عاطفی : بیماری فیبرومیالژیا امکان دارد به سبب حوادث فیزیکی مثل تصادف ماشینی تحریک شود. استرس و اضطراب های طولانی مدت روانی نیز می توانند در این امر موثر باشند.

علاوه بر علل فوق یک سری عوامل هستند که خطر ابتلا به عارضه را برای فرد افزایش می دهند ، مثل :

  • جنسیت : ابتدای مقاله نیز اشاره نمودیم که زنان به میزان بیشتری در معرض این بیماری قرار می گیرند.
  • سابقه خانوادگی : اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر های فرد درگیر فیبرومیالژیا باشند ، احتمال دارد که او هم به عارضه مبتلا گردد.
  • ابتلا به بیماری های مزمن دیگر : ریسک بیماری برای کسانی که به عارضه هایی همچون آرتروز ، آماس مفصلی – استخوانی ، روماتیسم  مفصلی یا لوپوس دچار هستند ، بیشتر است.

تشخیص بیماری فیبرومیالژیا

برای تشخیص بیماری فیبرومیالژیا باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. فیبرومیالژیا یک حالت مزمن درد است که علائمی شامل درد و حساسیت در اندام ‌ها، خستگی، خواب آشفته و افزایش فشار در برخی نقاط خاص بدن را ایجاد می ‌کند. بهترین راه برای تشخیص این بیماری معمولاً استفاده از تاریخچه بالینی، معاینه جسمانی دقیق و اطلاعات از علامت ‌ها و علائم شما است. همچنین، برخی آزمون ‌ها ممکن است برای حذف دیگر عوامل علامت مشابه نیز در نظر گرفته شوند. امیدوارم بهترین پاسخ را ارائه داده باشم

درد سندروم فیبرومیالژیا چگونه است؟

درد سندروم فیبرومیالژیا به عنوان یک بیماری مزمن عصبی-عضلانی شناخته می‌شود. این بیماری با درد و حساسیت در اندام‌ها و مفاصل همراه است. هر چند دقیقه، سطح درد بدنه می ‌تواند تغییر کند. فیبرومیالژیا ممکن است با خستگی، مشکلات خواب، افسردگی و مشکلات تمرکز نیز همراه باشد.
دلایل این بیماری هنوز مشخص نیست، اما چندین عامل فردی و محیطی می ‌توانند در به وجود آمدن این بیماری نقش داشته باشند. استرس، تروماهای جسمی یا روحی، عوامل ژنتیکی و اختلالات شیمیایی مغزی برخی از عوامل مورد بررسی هستند.
درمان فیبرومیالژیا شامل ترکیبی از روش‌ های مختلف است. این شامل ورزش منظم، تغذیه سالم، مدیریت استرس، و روش‌ های درمانی مانند آموزش روش ‌های تسلط بر درد، فیزیوتراپی، داروها و در خصوصیت موارد شدید، درمان‌ های جایگزین می ‌شود.

نشانه های بیماری فیبرومیالژیا

هر بیماری به سبب تغییراتی که در سیستم بدن ایجاد می کنند ، نشانه و علائمی را به همراه دارند و از این طریق است که بهترین دکتر ارتوپد شیراز می تواند نوع عارضه را تا حدودی تشخیص دهد ؛ در بیماری فیبرومیالژیا نیز فرد درگیر یک سری علائم می شود :

  • درد گسترده : دردی که از این عارضه ناشی می شود حداقل تا سه ماه به طور مداوم ماندگار بوده اما شدت خیلی زیادی ندارد. منظور از گستردگی درد این است که هر دو سمت بدن و قسمت های تحتانی و فوقانی کمر درگیر می شوند.
  • کسالت و خستگی : افراد مبتلا به این بیماری هر چند طی روز برای مدت طولانی می خوابند ، اما در زمان های بیداری نیز احساس خستگی و کسالت می کنند. در حین خواب نیز ممکن است به سبب نمود یافتن درد از خواب بیدار شوند.
  • اختلال شناختی : در این شرایط فرد نمی تواند به کارهای ذهنی به خوبی توجه کند و بر روی آنان تمرکز نماید.
    به علاوه موارد فوق الذکر ، بیماری فیبرومیالژیا اغلب با نشانه های زیر نیز همراه باشد :
  • سندرم روده تحریک‌پذیر
  • سندرم خستگی مزمن
  • میگرن و دیگر انواع سردرد
  • سندرم مثانه دردناک
  • استرس و افسردگی

علائم فیبرومیالژیا در زنان 

از آن جایی که احتمال ابتلای بانوان به فیبرومیالژیا بیشتر است. با احساس درد در ماهیچه ها علائم این بیماری شروع شده و با پیشرفت بیماری مشکلاتی در یادآوری و تمرکز کردن به وجود می آید. در مواردی پیش می آید که بیمار به صورت بهم ریخته و کلمات را به کار می برد. در این شرایط ذهن در شرایط مبهمی قرار می گیرد. همچنین بانوان ممکن است نشانه های زیر را تجربه کنند : 

  1. میگرن 
  2. پریود دردناک 
  3. درد هنگام برقراری رابطه جنسی
  4. روده و مثانه تحریک پذیر
  5. سندروم پای بی قرار
  6. حساسیت به صدا و نور زیاد

چه عواملی بروز بیماری را تحریک می کنند ؟

برخی موارد هستند که بروز نشانه های فیبرومیالژیا و در نهایت ابتلا به آن را موجب می شوند. خصوصاً فاکتورهایی که سطح استرس و اضطراب را در افراد بالا می برند :

  • تغییرات در روتین روزانه
  • تغییر در رژیم غذایی یا نداشتن تغذیه مناسب
  • کمبود خواب
  • عوامل استرس زا مربوطه کار ، نوعی بیماری یا اضطراب های روانی
  • تغییر در روندهای درمانی
  • عوض شدن الگو خواب
  • تغییرات دما یا آب و هوا

عوارض فیبرومیالژیا

درد ، کسالت و کمبود خواب ناشی از این بیماری باعث می شوند که فرد نتواند در طول روز برای انجام کارهای روزانه خود در منزل و محل کار عملکرد مثبتی و تمرکز کافی را داشته باشد. این شرایط طاقت فرسا می تواند به لحاظ ذهنی و روانی ، سلامت فرد را تهدید کند و حتی به بروز افسردگی منتج گردد.

فیبرومیالژیا - دکتر حمید پردیس

پروسه تشخیص این بیماری به چه صورت است ؟

در گذشته پزشکان به جهت بررسی وجود این بیماری ، 18 نقطه خاص در بدن بیمار ار مورد بررسی و معاینه قرار می دادند تا ببیند زمانی که با نیرو زیاد آن نقاط را می فشارند ، در چند ناحیه درد احساس می شود. اما امروزه به جای بررسی نقاط حساس ، اصلی ترین فاکتور مشخص کننده وقوع بیماری ، وجود درد گسترده در بدن است که حداقل برای سه ماه تداوم داشته. در این راستا فرد بیمار بایستی حداقل در 4 ناحیه از 5 ناحیه ای که در ادامه ذکر می کنیم ، درد را احساس کرده باشند :

  1. سمت چپ بالا تنه که شامل شانه ، بازو یا فک است.
  2. سمت راست بالا تنه یعنی شانه ، بازو یا فک
  3. سمت چپ پایین تنه که شامل پهلو ، ناحیه سرینی یا پا میشود
  4. سمت راست پایین تنه نیز شامل پهلو ، ناحیه سرینی یا پا است
  5. ناحیه مرکزی یعنی گردن ، کمر قفس سینه یا شکم

در ادامه به جهت آن که بهترین متخصص ارتوپد شیراز مطمئن گردد فیبرومیالژیا با بیماری دیگری که علائم مشابه با آن را دارد ، اشتباه نگرفته شده است ، انجام آزمایش خون را تجویز می کند. در این تست موارد زیر مورد بررسی قرار می گیرند :

  • شمارش کامل گلبول های خون
  • سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR)
  • فاکتور RF
  • عملکرد غده تیروئید
  • آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)
  • ویتامین د

درمان فیبرومیالژیا

پروسه های درمانی این بیماری شامل مصرف دارو و استراتژی های خود مراقبتی می باشد. هدف اصلی در درمان ، کاهش نشانه های نمود یافته بیماری و بهبود سلامت عمومی است. البته امکان دارد یک روند درمانی برای رفع همه علائم کارآمد نباشد ؛ بدین ترتیب ترکیبی از استراتژی های درمانی باید اتخاذ گردد یا تاثیر مثبت حاصل شود.

  • مصرف دارو

دارو و قرص برای درمان فیبرومیالژیا در حقیقت به پایین آوردن شدت درد و بهبود بخشیدن کیفیت خواب فرد کمک می کند. از جمله داروهای مصرفی عبارتند از :

  1. داروهای مسکن و ضد درد : داروهایی مثل استامینوفن ، ایبوپروفن یا ناپروکسن میتوانند در تسکین درد اثرگذار باشند.
  2. داروهای ضدافسردگی : این داروهای به کسالت ، خواب آلودگی و درد همراه شده با فیبرومیالژیا را بهبود می بخشد.
  3. داروهای ضد تشنج : در مواردی مصرف این نوع از داروهای در کاهش نشانه های بیماری مثل درد تاثیر مثبتی داشته اند.

علاوه بر مصرف دارو راه های درمانی دیگری وجود دارد که با تسکین بخشیدن علائم بیماری ، کیفیت زندگی فرد را ارتقا می دهند :

فیزیوتراپی : یک متخصص ارتوپد خوب در جلسات فیزیوتراپی تمرینات و حرکاتی را به بیمار آموزش می دهد که باعث تقویت استقامت و انعطاف پذیری بدن او می شوند. آب درمانی نیز می تواند تا حدی در این پروسه اثرگذار باشد. بهترین دکتر ارتوپد شیراز در این دوره درمانی به فرد آموزش می دهد که چگونه درد و گرفتگی روزانه را که به سبب ابتلا به فیبرومیالژیا نمود می یابد ، تسکین دهد. علاوه بر این به تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی و تسکین دردهای عمیق عضلانی آنان نیز کمک می کند.

مشاوره : صحبت و مشاوره می تواند به فرد کمک کند تا از فشار و استرس روانی خود رهایی یافته و تمرکز خود را بر روی امور بالا ببرد.
شمار زیادی از افرادی که به فیبرومیالژیا مبتلا هستند ، با مصرف دارو تغییر سبک زندگی خود ، یعنی تغییر عادات نادرست به عادات درست ، می توانند در کنترل علائم بیماری بسیار عملکرد خوبی داشته باشند. هر چند اگر فرد مجدد در معرض عوامل محرک قرار گیرند ، احتمال دارد که بیماری مجدد نمود پیدا کند. این را هم بدانید که برای اتخاذ هر گونه روند درمانی باید ابتدا به بهترین متخصص ارتوپدی در شیراز مراجعه کنید تا در وهله اول ایشان ابتلا به بیماری مذکور را تشخیص دهد و سپس با توجه به نشانه های بیماری در شما یک روند درمانی مناسب را اتخاذ می کند. به هیچ عنوان نباید بدون اطلاع پزشک دارو مصرف نمایید.

چگونه می توانیم از بروز فیبرومیالژیا پیشگیری کنیم ؟

از آن جایی که علت قطعی نمود یافتن این بیماری هنوز مشخص نشده است ، نمی توان به طور قطع ادعا کرد که یک روند حتما از ابتلا به فیبرومیالژیا جلوگیری می کند. اما در ادامه راه کارهایی را به شما ارائه می دهیم که احتمال ابتلا را به حداقل می رساند :

  • کنترل استرس و اضطراب
  • مصرف غذاهای سالم
  • خوابیدن به اندازه کافی
  • حفظ وزن مناسب بدن
  • درمان بیماری های زمینه ساز مثل آرتروز و افسردگی
  • داشتن برنامه ورزشی منظم

چه بیماری هایی با فیبرومیالژیا شباهت دارند ؟ 

در حال حاضر هیچ گونه آزمایش خون و اشعه ایکسی وجود ندارد که نشان دهد شما مبتلا به فیبرومیالژیا هستید. علائم این بیماری ممکن است با دیگر بیماری ها مشابه که بهتر در صورت داشتن تعدادی از نشانه های این بیماری ابراز نگرانی نکنید. در نظر داشته باشید که بسیاری از بیماری ها می توانند در نواحی از بدن درد ایجاد کنند. بیماری هایی که در ادامه گفته می شود می توانند همانند فیبرومیالژیا باشند. 

  •  پایین بودن سطح هورمون تیروئید موجب خستگی مفرط در فرد می شود. 
  • کمبود ویتامین دی در بدن گرفتگی عضلات را به همراه دارد. 
  • آرتروز در محل قرارگیری مفاصل درد ایجاد می کند. 
  • افسردگی یکی از دلایل خستگی های طولانی مدت افراد است. 
  • سندروم روده تحریک پذیر بیرون روی یا یبوست را تشدید می کند. 
  • بیماری های استخوانی باعث التهاب نواحی از بدن می شوند.

چه آینده ای در انتظار بیماری فیبرومیالژیا است ؟

خوشبختانه آینده نامعلومی در انتظار بیماران فیبرومیالژیا نیست. این بیماری عضوی از بدن را تهدید نمی کند و با انجام فعالیت هایی مثل مدیتیشن و یوگا می توان استرس را کاهش داد. همچنین تنظیم زمان استراحت و کافی موجب می شود تا عوارض ابتلا به بیماری فیبرومیالژیا به تاخیر بی افتد.