پوکی استخوان موجب تضعیف و شکستگی استخوان ها می گردد. آنقدر شکننده می شوند که با کوچکترین افتادن و فشار خفیف همچون عطسه و سرفه امکان شکسته شدن استخوان ها وجود دارد. خوشبختانه استخوان بافت زنده ای است که مداوم در حال رشد کردن و جایگزینی است به خاطر داشته باشید که زمانی این بیماری به وجود می آید که این تناسب برهم خورده باشد و دیگر استخوان نتواند جایگزینی را انجام دهد. این عارضه مختص به رده سنی یا نژاد خاصی نمی باشد و تمامی افراد در معرض ابتلا به این بیماری هستند. به خصوص زنان یائسه و مسن که بیشترین درصد این بیماران را تشکیل می دهند. به گفته دکترحمید پردیس ، بهترین متخصص ارتوپد در شیراز داروها ، رژیم غذایی و ورزش با تحمل وزن مناسب می توانند بهترین راهکار های پیشگیری باشند. اگر شما نیز در خانواده خود یا فامیل و آشنا ، خانم یائسه دارید بهتر است این مقاله را به طور کامل و با دقت مطالعه کنید.
پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یک بیماری است که در آن استخوان ها به صورت تدریجی ضعیف و شکست پذیر می شوند. این بیماری معمولاً در افراد مسنتر و به ویژه در زنان پس از یائسگی رخ می دهد. در صورتی که استخوان ها پوک باشند، حادثه های کوچکی مانند سقوط کوچک یا افتادن می توانند شکستگی های جدی در استخوان ها را به همراه داشته باشند. تشخیص و درمان زود هنگام می تواند کمک کند تا پیشرفت بیماری کنترل شده و خطر شکستگی استخوان ها کاهش یابد.
برای درمان پوکی استخوان چی بخوریم؟
برای درمان پوکی استخوان، می توانید موارد زیر را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرید:
- مصرف مقدار کافی از محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، پنیر، و دوغ که سرشار از کلسیم هستند.
- مصرف سبزیجات و میوه های غنی از ویتامین D مانند اسفناج، کلم، پرتقال و هلو که به جذب کلسیم در بدن کمک می کنند.
- مصرف ماهی های چرب مثل سالمون، ماهی تون که حاوی ویتامین D و اسیدهای چرب امگا-3 هستند.
- مصرف تخم مرغ که حاوی عناصری مانند ویتامین D، ویتامین K و پروتئین می‌باشد.
- مصرف میوه‌ها و غلاتی مثل بادام، گردو، بادام زمینی، برنج قهوه ای و گندم که حاوی منیزیم و فسفر هستند.
درمان پوکی استخوان و درد مفاصل در شیراز
برای درمان پوکی استخوان و درد مفاصل، اولین قدم باید مشاوره و معاینه از یک پزشک ارتوپد را بگیرید. ایشان می توانند مشکل شما را تشخیص دهند و برنامه درمانی مناسب را تعیین کنند.
درمان پوکی استخوان معمولاً شامل ترکیبی از تغذیه مناسب، مکمل ها، ورزش منظم و در برخی موارد داروها می شود. افزایش مصرف موادی مانند کلسیم، ویتامین D و پروتئین‌ها نیز می تواند به رشد استخوان ها کمک کند.
همچنین، برای درمان درد مفاصل، ممکن است پزشک شما توصیه کند از داروها، تزریقات موضعی، فیزیوتراپی، تمرینات آبی در آب گرم و روش های ارتوپدی استفاده کنید.
چه افرادی عمدتا به پوکی استخوان مبتلا می شوند ؟
اغلب اشخاص در سنین بالا به پوکی استخوان دچار می شوند ، اما در بانوان حتی احتمال دارد قبل از یائسگی پدید آید. با این وجود شکستگی های ناشی از این عارضه در سنین بالاتر برای فرد رخ می دهد. طبیعتا درصد شکستگی ناشی از این بیماری در زنان یائسه میزان بیشتری است به نسبت آقایان زیرا در این دوران سطح استروژن به طور قابل توجهی کاهش می یابد. در این میان شکستگی های لگن وخیم ترین پیامد این بیماری است که هفتاد درصد این شکستگی ها برای بانوان رخ می دهد. اگر مقیاس را بر تراکم مواد معدنی استخوان ها قرار دهیم ، تعداد قابل توجهی از خانم ها به خصوص در دوره یائسگی ، دستخوش کاهش توده های استخوانی در گردن و ران می شوند.
علل پوکی استخوان
بر اساس نظر تخصصی دکتر حمید پردیس ، یکسری از دلایل ، احتمال ریسک این بیماری را بالا می برد. از جمله رنج سنی ، نژاد ، روش زندگی و سوابق بیماری.
خطرات غیر قابل تغییر : بعضی از علت ها تحت کنترل شما نیستند. همانند :
-
- جنسیت : خانم ها بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند.
- سن : با روند افزایش سن درصد احتمال نیز افزایش می یابد.
- نژاد : سفید پوست یا آسیایی باشید ، احتمال درگیری بیشتری با این بیماری خاموش دارید.
سابقه خانوادگی : داشتن یکی از اعضای خانواده که پوکی استخوان دارند نیز برای اینکه شما در معرض ابتلا باشید ، نیز کافی است.
اندازه اسکلت بدن : آقایان و خانم هایی که دارای اسکلت بدنی کوچیک هستند ، احتمال خطر بیشتری برای ابتلا به استئوپروز دارند زیرا امکان دارد با روند افزایش سن توده استخوانی کمتری را داشته باشند.
سطح هورمون : پایین آمدن سطح برخی از هورمون ها موجب شده است که ابتلا افراد به این بیماری را رایج تر از باقی اشخاص کند. عبارتند از :
هورمون های جنسی : کم شدن سطح این ترشحات موجب ضعف در استخوان ها می شود. کمبود سطح استروژن در بانوان یائسه یکی از مهمترین علل خطرآفرین در بروز این عارضه است. اندازه تستوسترون در آقایان با روند افزایش سن به تدریج کم می شود که یکی از علل مهم در ابتلا آقایان به پوکی استخوان است.
بیماری تیروئید : ترشح بسیار زیاد تیروئید موجب نابودی استخوان ها می گردد. به یاد داشته باشید که اگر هورمن بیش از حد فعال است یا حتی داروی برای کم کاری تیروئید استفاده می کنید ؛ سبب می شود شما را در اولویت ابتلا به این عارضه قرار دهد.
غدد دیگر : پوکی استخوان با بیش فعالی غده های پاراتوئید و فوق کلیوی نیز ممکن است به وجود بیاید.
فاکتور های غذایی
- مصرف مقدار اندک کلسیم ، به خاطر داشته باشید که کمبود مادام کلسیم در پوکی استخوان نقش بسزایی دارد زیرا نبود این ماده در بدن موجب کم شدن تراکم استخوان ها می شود و خرابی سریع استخوان ها و شکستگی آن ها را افزایش می دهد.
- محدود کردن خود به مصرف مواد غذایی ، که به دنبال آن کاهش وزن را برای شما به دنبال دارد ، باعث تضعیف استخوان آقایان و خانم ها می شود.
- جراحی دستگاه گوارش به مقصود کم کردن سایز معده و یا از بین بردن بخشی از روده صورت می گیرد که باعث می شود مقدار جذب مواد مغذی از جمله کلسیم را که بالاتر به آن اشاره کردیم ، محدود شود و ایجاد این محدودیت ها باعث می گردد شما در معرض پوکی استخوان قرار بگیرید.
استروئید ها و دیگرداروها
در پی استفاده برخی داروها در جهت بهبود و مقابله با دیگر بیماری ها ، زمینه ساز ابتلا به استئوپروز را بیشتر می کند. اسامی برخی از بیماری ها عبارتند از :
- تشنج
- رفلاکس معده
- سرطان
- رد پیوند
انتخاب سبک زندگی : بعضی از عادات بد ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد :
- زندگی کم تحرک ، اشخاصی که زمان بسیاری را به نشستن و بی تحرکی می گذرانند خطر ابتلا در آن ها بیشتر است به نسبت آن دسته از افراد که فعال تر و پر تحرک تر هستند. هرگونه ورزش و تحرک با تحمل وزن مناسب شما برای تراکم استخوان ها مفید است ، به خصوص راه رفتن ، دویدن ، پریدن ، رقصیدن و وزنه برداری.
- مصرف بیش ا ز حد الکل ، استفاده منظم از نوشیدنی های حاوی الکل در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد
- استعمال دخانیات ، نقش و تاثیر دقیق نیکوتین بر استخوان ها کامل مشخص نشده است ، اما بر تضعیف استخوان ها موثر است و منع آن بهتر از مصرفش می باشد.
علائم پوکی استخوان
برخلاف بسیاری از بیماری های مزمن و مکرر ، پوکی استخوان جز در حالت های حاد که فرد را با شکستگی روبه رو می کند ، علامت دیگری ندارد . به همین علت این پروسه را بیماری خاموش نیز می نامند . عمده این شکستگی ها ناشی از استئوپروز به ترتیب در نواحی ستون مهره ها ، استخوان رادیوس و لگن اتفاق می افتد. پدیده شکستگی لگن از خطرناک ترین عارضه های این بیماری است که در برخی مواقع حتی امکان دارد موجب مرگ شخص بیمار نیز بشود. بروز و پدیدار شدن شکستگی ها عمدتا به دلیل حوادث بسیار معمولی رخ می دهند. که البته اشخاص سالم به هیچ وجه در آن شرایط و با همچین حوادثی ، دچار شکستگی نخواهند شد.
پیشگیری از پوکی استخوان
تغذیه مناسب و ورزش منظم جهت سالم نگهداشتن استخوان ها در طول زندگی بسیار ضروری است.
ورزش : تحرک بیش از حد مانند ورزش کردن به شما در ساخت استخوان های قوی کمک می کند که این امر در کند شدن روند بیماری پوکی استخوان بسیار کمک می کند. ترکیب تمرین های قدرتی با تمرینات تعادلی موجب تقویت عضلات و استخوان ها می شود.
ویتامین D : وجود این ویتامین در بدن قدرت جذب کلسیم در بدن را افزایش می دهد ، صحت و سلامت استخوان ها را از راه های دیگر بهبود می بخشد. طبیعتا بهترین منبع ویتامین دی ، نور خورشید است.
کلسیم : به گفته بهترین متخصص خانم ها و آقایان در رنج سنی 18 تا 50 سالگی روزانه به 1000 میلی گرم کلسیم نیازمند هستند. اما در سنین 50 سالگی زنان و 70 سالگی مردان این احتیاج به 1200 افزایش پیدا می کند. منابع کلسیم عبارتند از :
- محصولات کم چرب لبنی
- سبزیجات برگی سبز تیره
- ماهی قزل آلا یا ساردین با استخوان
- آب پرتقال
- غلات
وزن بدن : همانطور که در علل مخرب استخوان ها برای شما شرح دادیم میدانید که کاهش وزن بر بیماری پوکی استخوان تاثیر گذار است. به همین علت همیشه بر وزن مناسب خود نظارت داشته باشید و تثبیت نگه دارید.
پروتئین : این ماده یکی از بلوک های شتکیل دهنده استخوان است
تشخیص پوکی استخوان توسط دکتر حمید پردیس
مشخص کردن علت استئوپروز کار خیلی دشواری نیست. عموما برای زنان حاضر در دوره یائسگی ، تست سنجش پوکی استخوان انجام می شود و در دیگر موارد عوامل زمینه ای برای این بیماری تشخیص داده می شود. انجام تست سنجش عمدتا به دنبال شکستگی شدید توسط بهترین پزشک شیراز متخصص درخواست می شود. عملا عکس های رادیو گرافی شاخص خوبی جهت تشخیص این عارضه نخواهند بود ، زیرا نفوذ کم یا بیش از حد اشعه در فیلم عکاسی ، روی کیفیت ان تاثیر می گذارد و موجب اختلال در تشخیص می شود و همانطور که گفته شد بهترین راه برای تشخیص این بیماری همان تست سنجش تراکم مواد معدنی موجود در استخوان ها می باشد.
آزمایش سنجش تراکم استخوان در شیراز
در برخی موارد برای تشخیص درست پوکی استخوان بهترین دکتر ارتوپد شیراز برای بیمار درخواست یک آزمایش به نام تراکم مواد معدنی استخوان را از بیمار درخواست کند. این تراکم استخوان می تواند پیش از شکستگی بیماری فوق را تشخیص دهد. بهتر است که این تست در فاصله زمانی یک ساله برای فرد تکرار شود که در صورت احتمال به پوکی استخوان بتوان مانعی برای شکستگی و عوارض ناشی از آن بود. بهتر است که در سنین 60 الی 70 سال به بعد افراد برای اطمینان از سلامت استخوان های خود هر چهار الی پنج سال این تست را تکرار کنند. اما گروهی که تحت درمان پوکی استخوان هستند می بایست هر دو سال این تست را انجام دهند که متوجه شرایط و وضعیت جسمانی خود باشند.
چه بخش هایی از استخوان عمدتا به شکستگی دچار می شوند؟
- انتهای ساعد
- ستون فقرات
- ران
- مچ دست
عوارض پوکی استخوان از زبان بهترین ارتوپد شیراز
پوکی استخوان به تنهایی احتمال دارد که موجب آزاد و اذیت رساندن به شخص نشود. اما در مواردی که با دیگر عارضه ها مانند شکستگی همراه می شود ؛ درد بسیار شدیدی را به فرد می دهد که اگر این درد و اتفاق تکرار شود می تواند زندگی فرد را مختل بسازد. در نتیجه بهتر است که همواره برای سلامت استخوان های خود از راه پیشگیری استفاده کنید که خدای ناکرده نیازی به تحمل درد یا راه های درمان نداشته باشید. داشتن زندگی سالم و کم خطر می تواند به سلامت شما کمک بسیاری کند.
درمان بیماری پوکی استخوان
طبیعتا پس از دریافت علت بروز عارضه ، در پی درمان بیماری ؛ به دنبال راهکارهای بهبود می گردیم. پوکی استخوان مریضی است که با تشخیص زود هنگام و اقدامات درمانی متناسب و به موقع ، می تواند مانع پیشرفت و حاد شدن این عارضه گردد. در بعضی موارد حتی روند را برعکس می شود و سبب بهبود و درمان عارضه می شود.
- دارو
در بسیاری موارد می توان از دارو برای درمان این عارضه کمک گرفت. البته این روش می تواند به عنوان پیشگیری به حساب بیاید. - هورمون درمانی
در بانوانی که به یائسگی مبتلا هستند استفاده از استروژن می تواند میزان تراکم استخوان را حفظ کند. اما در مردان پوکی استخوان عمدتا به دلیل پایین آمدن سطح تستسترون می باشد که این کاهش هورمون به علت افزایش سن خواهد بود. - فعالیت های ورزشی
بی شک انجام حرکت های ورزشی برای مقابله با پوکی استخوان بسیار مفید خواهد بود.می توانید با انجام حرکات اصلاحی و تمرینی زیر نظر مربی و اصولی می تواند راه کاری برای درمان پوکی استخوان به شمار بیاید.
چه زمانی باید به دکتر ارتوپد در شیراز مراجعه کرد؟
بروز یائسگی زودرس و یا استفاده مکرر در چند ماه از داروی کورتیکواستروئید و یا حتی یکی از والدین شما شکستگی لگن را تجربه کرده است بایستی تمامی این موارد را به بهترین متخصص ارتوپد در شیراز اطلاع دهید که با توجه به شرایط فعلی و سوابق بیماری های خانوادگی و شخصی شما روند تشخیص را د رپیش بگیرد.
دیدگاه خود را بنویسید