مراقبت های بعد از پی آر پی زانو از مهم‌ترین مراحل درمان دردهای مفصلی است. بسیاری از بیماران پس از انجام تزریق پی آر پی (PRP) تصور می‌کنند روند درمان تمام شده است، اما در واقع مرحله‌ی اصلی از همین نقطه آغاز میشود. رعایت دقیق مراقبت‌های بعد از پی آر پی زانو باعث میشود اثربخشی تزریق چند برابر شود و درد، التهاب و تورم زانو سریع‌تر کاهش یابد.
در این مقاله به صورت کامل و مرحله‌به‌مرحله درباره‌ی نکات مهم مراقبت بعد از پی آر پی زانو، کارهایی که باید و نباید انجام دهید، رژیم غذایی، ورزش مناسب و زمان بهبودی کامل صحبت می‌کنیم. اگر شما هم قصد انجام این درمان را دارید یا به تازگی تزریق انجام داده‌اید، حتماً تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
پی آر پی زانو چیست و چرا مراقبت بعد از آن مهم است؟
تزریق پی آر پی زانو (Platelet Rich Plasma) به معنای تزریق پلاسمای غنی از پلاکت خود بدن به مفصل زانو است. در این روش، خون فرد گرفته شده، سپس در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد تا پلاسمای غنی از پلاکت جدا شود و در ناحیه‌ی آسیب‌دیده تزریق گردد.
این پلاکت‌ها سرشار از فاکتورهای رشد و ترمیمی هستند که موجب بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده، بهبود عملکرد مفصل و کاهش درد می‌شوند. اما تأثیر واقعی این درمان زمانی دیده میشود که بیمار مراقبت های بعد از پی آر پی زانو را جدی بگیرد.
اگر این مراقبت‌ها رعایت نشود، ممکن است التهاب طولانی، درد ماندگار یا حتی نتیجه‌ی ضعیف‌تری از درمان حاصل شود.
نکات مهم مراقبت های بعد از پی آر پی زانو (روزهای اول)
در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول پس از تزریق، زانو در حال شروع فرآیند ترمیم است. بنابراین باید با احتیاط رفتار کرد و از هرگونه فشار یا تحریک مفصل جلوگیری نمود. در جدول زیر، خلاصه‌ای از مراقبت‌های مهم آورده شده است:
| زمان پس از تزریق | اقدامات توصیه‌شده | اقدامات ممنوع |
| ۲۴ ساعت اول | استراحت کامل، بالا نگه داشتن پا، استفاده از کمپرس سرد در صورت تورم | دوش آب گرم، فعالیت بدنی، مصرف مسکن‌های ضدالتهاب (ایبوپروفن، ژلوفن) |
| ۲ تا ۳ روز بعد | پیاده‌روی سبک در خانه، نوشیدن آب زیاد، مصرف مواد پروتئینی | دویدن، بالا و پایین رفتن از پله زیاد |
| هفته‌ی اول | استفاده از زانوبند سبک، خواب مناسب، تغذیه سالم | انجام حرکات سنگین ورزشی، نشستن طولانی |
داروها و تغذیه مناسب بعد از پی آر پی زانو
رعایت تغذیه مناسب بخش مهمی از مراقبت های بعد از پی آر پی زانو است. بدن شما برای بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده به مواد مغذی خاصی نیاز دارد.
خوراکی‌های مفید پس از تزریق پی آر پی زانو
- گوشت ماهی و مرغ (منبع عالی پروتئین)
- سبزیجات برگ سبز (منبع آهن و آنتی‌اکسیدان)
- آب زیاد (حداقل ۸ لیوان در روز)
- تخم‌مرغ، عدس و مغزها (بادام، گردو)
خوراکی‌هایی که بهتر است نخورید
- غذاهای چرب و سرخ‌کردنی
- نوشیدنی‌های گازدار و الکلی
- قند و شیرینی زیاد
- فست‌فودها
همچنین باید از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن خودداری کنید، زیرا این داروها فعالیت پلاکت‌ها را کاهش داده و اثر درمان را کم می‌کنند.
میزان استراحت بعد از پی آر پی زانو چقدر است؟
یکی از پرسش‌های پرتکرار بیماران این است که:
چند روز بعد از پی آر پی زانو باید استراحت کرد؟
به طور معمول:
- ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول: استراحت کامل و پرهیز از هرگونه فعالیت
- روز سوم تا روز هفتم: پیاده‌روی کوتاه در خانه مجاز است
- بعد از یک هفته: میتوانید به کارهای روزمره سبک بازگردید
اما باز هم باید طبق نظر پزشک معالج عمل کنید، چون وضعیت هر بیمار متفاوت است.
ورزش بعد از پی آر پی زانو
ورزش کردن بخش مهمی از روند بهبودی است، اما باید در زمان مناسب و به‌صورت کنترل‌شده آغاز شود.
ورزش‌های مجاز پس از پی آر پی زانو
- حرکات کششی سبک از هفته دوم
- شنا یا آب‌درمانی از هفته سوم به بعد
- پیاده‌روی آرام و کنترل‌شده از هفته دوم
ورزش‌هایی که باید پرهیز شود
- دویدن، پریدن یا ورزش‌های سنگین
- اسکوات یا وزنه‌برداری
- فوتبال، بسکتبال، کوهنوردی
با رعایت این نکات، روند ترمیم بافت‌ها سریع‌تر پیش می‌رود و احتمال بازگشت درد کمتر میشود.
علائم طبیعی بعد از تزریق پی آر پی زانو
برخی علائم طبیعی هستند و نباید موجب نگرانی شوند. در ادامه چند مورد از آن‌ها را می‌بینید:
- احساس گرما یا داغی در زانو
- درد خفیف تا متوسط تا چند روز
- تورم ملایم
- محدودیت حرکت موقت
این علائم معمولاً ظرف چند روز کاهش می‌یابند. اما اگر درد شدید، تب یا ورم زیاد داشتید، باید حتماً به پزشک اطلاع دهید.
مراقبت های بلندمدت بعد از پی آر پی زانو
در هفته دوم تا ماه دوم، بدن در حال ساخت بافت‌های جدید است. در این مدت باید به موارد زیر توجه کنید:
- خواب کافی و منظم
- مصرف مکمل‌های ویتامین C و D (با مشورت پزشک)
- پرهیز از استرس و فشار کاری زیاد
- ادامه مصرف غذاهای پروتئینی
همچنین در برخی بیماران، پزشک ممکن است تزریق دوم یا سوم پی آر پی را برای اثربخشی بیشتر تجویز کند. رعایت مراقبت‌های بعد از هر تزریق ضروری است.
مزایای رعایت مراقبت های بعد از پی آر پی زانو
رعایت صحیح توصیه‌ها باعث نتایج بسیار بهتر میشود. برخی مزایا عبارت‌اند از:
- کاهش سریع‌تر التهاب و درد
- بهبود کیفیت حرکت زانو
- افزایش ماندگاری نتایج درمان
- کاهش احتمال عوارض پس از تزریق
اشتباهات رایج بعد از پی آر پی زانو
در زیر فهرستی از اشتباهات متداول بیماران آورده شده است که باید از آن‌ها پرهیز کنید:
❌ استفاده از کمپرس گرم در روزهای اول
❌ مصرف خودسرانه داروهای مسکن
❌ انجام ورزش‌های سنگین پیش از زمان توصیه‌شده
❌ عدم نوشیدن آب کافی
❌ بی‌توجهی به تغذیه مناسب
جمع‌بندی
در این مقاله آموختیم که مراقبت های بعد از پی آر پی زانو نقش بسیار مهمی در موفقیت درمان دارد. از استراحت کافی، تغذیه مناسب، پرهیز از داروهای ضدالتهاب، ورزش کنترل‌شده و پیروی از توصیه‌های پزشک، می‌توان بهترین نتیجه را از این روش به‌دست آورد.
اگر شما هم قصد انجام پی آر پی زانو دارید یا به تازگی این تزریق را انجام داده‌اید، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید و تمام دستورالعمل‌ها را دقیق رعایت کنید تا بهبودی کامل و بدون بازگشت داشته باشید.
دیدگاه خود را بنویسید